Drie factoren voor succesvolle regionale samenwerking
De roep om effectieve samenwerking is groot. Landelijke akkoorden, zoals het IZA, GALA en WOZO, zien regionale en domein overstijgende samenwerking als het antwoord op de grote uitdagingen van nu. Alleen al in het IZA komt het woord ‘samenwerking’ 187 keer voor. Partijen in de regio’s zijn hard aan de slag zijn om te bouwen aan die regionale samenwerking en dat is een behoorlijke uitdaging. Dat zagen we bijvoorbeeld bij de totstandkoming van de regiobeelden.
Er is geen blauwdruk voor hoe je komt tot een succesvolle regionale samenwerking. Wel delen we graag samen met Patrick Kenis, hoogleraar Public Governance aan de Tilburg School of Economics and Management, drie inzichten met je die helpen bij het bouwen aan een succesvolle samenwerking.
Begin bij de gezamenlijke bedoeling
Een gezamenlijke bedoeling is de drijvende kracht van een (opgave)gerichte samenwerking. Voordat we de samenwerking organiseren in structuren en modellen, moeten we eerst de 'waarom' en 'voor wie' van de samenwerking helder hebben. “Dat klinkt als een open deur, maar in praktijk zien we dit lang niet altijd gebeuren”, geeft programmamanager Yvette Couwenhoven aan. “Een gedeelde bedoeling, waaraan de partijen zich committeren, geeft richting aan de samenwerking. Het is eigenlijk een gezamenlijk afwegingskader van waaruit je bepaalt wat je wel én niet moet oppakken om de doelstellingen te bereiken.”
“Het IZA heeft natuurlijk al een duidelijke bedoeling”, vult Patrick aan. “Kleur die bedoeling verder in op basis van de specifieke uitdagingen die er leven in de regio. Zo wordt het echt de ambitie van de regio en zijn partijen intrinsiek gemotiveerd om zich hiervoor in te zetten. Extrinsiek gemotiveerde transformaties slagen bijna nooit leert de praktijk ons.”
Benut de energie die er al is
Er zijn al zoveel waardevolle initiatieven in de regio’s die bijdragen aan de regionale opgaven. Onderzoek of en hoe deze bestaande structuren passen bij jullie gezamenlijke bedoeling. “Het gevaar is dat door het IZA zinvolle activiteiten verdwijnen terwijl je ze juist wilt versterken”, geeft Patrick aan. Yvette: “Je hoeft niet helemaal opnieuw te beginnen. Organiseer een ondersteunde structuur voor waardevolle bestaande initiatieven, verbind ze aan elkaar en onderzoek wat verder nog nodig is om de gezamenlijke doelstellingen te bereiken.”
In de Samenwerkingsverkenner vind je per zorgkantoorregio een overzicht van alle samenwerkingsverbanden in die regio en waar ze zich op richten. Een helpende tool als je wilt aansluiten bij de energie die er al is in de regio.
Vind een governance die de bedoeling ondersteunt
Pas wanneer partijen gemeenschappelijke opgaven hebben vastgesteld en de verbinding hebben gelegd met de initiatieven die er al zijn, kan er gekeken worden naar de governance-structuur. “Hoe de governance eruitziet hangt van veel factoren af”, licht Yvette toe. “Wat voor een type netwerk willen partijen vormen? Wat is de opgave? Hoeveel en welke partijen zijn betrokken? Welke sturing is nodig? Het gaat om de afspraken die je samen maakt en die gedragen moeten worden door alle betrokken partijen. Transparantie en gelijkwaardigheid zijn hierbij van groot belang.”
Patrick: “Begin bij welke governance er nodig is voor de verschillende inhoudelijke thema’s waar de samenwerking zich op richt. Daar moet het gebeuren en voor elk thema zijn weer andere partijen nodig. Onderzoek vervolgens welke governance er thema overstijgend nodig is. Liefst een lichte governance die de uitvoering van de inhoudelijke thema’s faciliteert. Zie het als een soort uitkijktoren die observeert en bewaakt. Waar zaken zoals monitoring en verantwoording worden geregeld zodat deze elementen de inhoudelijke uitvoering niet verstoren.”
Robuust voor gezonde samenwerking
Hopelijk helpen deze drie inzichten je om te bouwen aan succesvolle regionale samenwerking. Robuust begeleidt verschillende regionale samenwerkingen in Zuid-Nederland in hun zoektocht naar succesvolle en effectieve samenwerking. Altijd met focus op de bedoeling, oog voor initiatieven die er al zijn en een flexibele governance die partijen helpt hun ambities na te streven. Kijk op onze website voor meer inspiratie of neem contact met ons op.
