Menu

Briefwisseling tussen twee werelden

Beste zorg, beste IT 

Wat hebben een zorgprofessional en een IT’er met elkaar gemeen? Weinig. Ze leven in een andere wereld en spreken nauwelijks elkaars taal. Een gemiste kans, want zorg en IT kunnen heel veel voor elkaar betekenen. Reden voor Riky de Veth en Frank Aarts om zich te verdiepen in elkaars werkveld. Riky vanuit de gezondheidszorg; Frank vanuit de IT. Via de onderstaande briefwisseling gaan ze - al schrijvend - op ontdekkingsreis om te kijken waar ze samen kunnen optrekken en waar zorgvragen en IT-oplossingen elkaar kunnen vinden. Met de patiënt als grote winnaar.

Riky de Veth 

kennismanager Robuust  


“De gezondheidszorg is soms buitengewoon ingewikkeld. Partijen weten elkaar lastig te vinden en samen-werkingen - bijvoorbeeld tussen zorgprofessional, ambtenaar of vrijwilliger - komen moeizaam of niet tot stand. Als kennismanager bij Robuust streef ik ernaar om mensen in dit complexe speelveld samen te brengen en om gemeenschappelijk aan oplossingen te werken. Vaak zoek ik daarbij contact met onlogische partners buiten de zorg. Frank is zo’n partner. Ik ontmoette hem tijdens mijn zoektocht naar digitale oplossingen voor de reis van de patiënt. Ik merkte dat we niet dezelfde taal spreken, maar dat we veel voor elkaar kunnen betekenen.”

Lees meerMinimaliseer

Frank Aarts

eigenaar Two Integrate 

“In de IT vinden veranderingen in hoog tempo plaats. In de dynamiek van nieuwe businessmodellen en markten zoek ik altijd naar het belang van IT voor de gebruiker. De patiënt in dit geval. Ik heb bijgedragen aan projecten voor de VVT, Jeugdzorg en Gehandicaptenzorg. Trajecten waarin ik het belang ervaarde van een nauwe samenwerking om elkaars wereld écht te begrijpen. Want alleen dan zet je samen grote stappen en kom je tot relevante oplossingen. Ik zie de briefwisseling met Riky dan ook als een verbreding van mijn blikveld op de zorg. En ik ben ervan overtuigd dat dit de ‘reis van de patiënt’ ten goede komt.”

Lees meerMinimaliseer

Beste Riky,                                                                                                 14 mei, 2018 

We waren inderdaad even stil. Ik ben wel heel blij met de bijdragen die we uit diverse invalshoeken van VWS tot leveranciers van oplossingen hebben mogen ontvangen. Wat mij hierin positief opvalt, is het aanwezige besef  bij de schrijvers dat de patiënt centraal staat en in feite ook aan het stuur zit. Of zou moeten zitten als het om het bedenken van e-health of andere technologische oplossingen gaat.

Jij geeft het al aan Riky, behandelingen en euro’s lijken vaak een belangrijker rol te spelen dan de patiënt. In het bedrijfsleven zie ik ook wel dat bedrijven wel eens lijken te vergeten dat de klant centraal staat. Ook bij IT leveranciers en –afdelingen is of was dat vaak ook het geval. We hebben daar al eerder aandacht aan geschonken. Ik zie daar een sterke omslag naar de noodzaak om bij te dragen aan de waarde die door een bedrijf aan de klant wordt geleverd.

IT wordt er daar (ook) hard op afgerekend. Als zij oplossingen leveren die onvoldoende aansluiten bij wat de business of beter gezegd de klant wil, heeft dat direct effect op de resultaten.

In de zorg ervaar ik nog vaak dat het veel hardnekkiger lijkt. Zorgverleners of “systemen” lijken, wellicht ongewild, het centraal stellen van de klant soms te omzeilen. Er is vaak minder tucht van de markt, tegelijk neemt de zorg vraag toe en blijven de beschikbare gelden beperkt. Uitstekende redenen om met de klant (patient) het gesprek aan te gaan om vast te stellen hoe goede zorg geleverd kan worden met minder directe inzet van zorg professionals.

Ik zie tegelijk gelukkig ook veel initiatieven en projecten in de Zorg die hier wel mee bezig zijn. Het tempo van acceptatie en interactie moet omhoog. Anders gaat het leveren van kwalitatieve zorg de komende jaren behoorlijk vastlopen, vrees ik. Eigenlijk heb ik al antwoord gegeven Riky. Goed idee om patiënten uit te nodigen om hun bijdrage te schrijven. Hoe gaan we dat organiseren?

Hartelijke groet Frank

 

Lees meerMinimaliseer

patiënten, bedrijfsleven, business

Beste Frank,                                                                                                    7 mei, 2018

Het was even stil na de brieven die we ontvangen hebben van onze drie gastschrijvers die een kijkje achter de schermen van apps, e-coach en Internet of Things technologie hebben gegeven. Mooi om te lezen dat zij de patient, de gebruiker centraal stellen. Zij zijn ervan overtuigd dat het voor iedereen prettig is om zo lang mogelijk zelfstandig te functioneren in je eigen woonomgeving. En of het nu om een aandoening gaat, je veilig voelen of dat je eenzaam bent eHealth kan in iedere situatie ondersteunend zijn.

Vorige week bezocht ik de Zorg & ICT beurs in Utrecht, wat mij daar opviel was dat er dit jaar minder aanbod was van allerlei apps en gadgets dan vorig jaar. De focus lag meer op de persoonlijke gezondheidsomgeving, op veilig wonen en op communicatie met de patient, professionals en instellingen. Het lijkt erop dat er meer eenduidigheid komt in de samenwerking.

Ik denk dat het Informatieberaad Zorg hier een groot aandeel in heeft. De missie van het Informatieberaad is “Samenwerken aan een duurzaam informatiestelsel in de zorg”. Doordat veel grote partijen én VWS samenwerken aan vier richtlijnen/outcomedoelen ontstaat in het land ook richting op medicatieveiligheid, de persoonlijke gezondheidsomgeving, gestandaardiseerde informatie-uitwisseling en het eenmalig vastleggen van gegevens. Het programma MedMij maakt vorderingen in het opstellen van standaarden voor gegevensuitwisseling in de zorg.

Wij hebben in onze briefwisseling die alweer ruim een jaar geleden is gestart, verschillende onderwerpen de revue zien passeren. Van landelijke tot technologische ontwikkelingen en van de secretaris-generaal van VWS tot de ontwikkelaars van apps en andere eHealth toepassingen in de zorg. Wij hebben onze kijk op de ontwikkelingen in zorg en IT wereld gegeven en anderen gevraagd om met ons mee te denken. Er is echter nog een groep die nog niet aan het woord is geweest in onze briefwisseling.

Iedereen vindt het belangrijk dat de patient centraal staat, dat de juiste zorg op de juiste plek door de juiste professional wordt gegeven. De praktijk is echter weerbarstig. We weten dat niet de patient centraal staat, maar het systeem van de zorg waarin aandoeningen centraal staan en waar het om euro’s draait. In verschillende projecten geef ik advies over samenwerken in de zorg. Samenwerken is niet gemakkelijk, maar als de patient aan het woord komt en de reis centraal komt te staan wordt samenwerking vanzelfsprekender. Dan verbindt de patient de professionals die allemaal een stukje van die reis meemaken en geeft de patient hen het inzicht dat er nog veel verbeteringen mogelijk zijn in communicatie, overdracht en ondersteuning door eHealth toepassingen.

Ik zou het voor onze briefwisseling een verrijking vinden als onze volgende gastschrijvers ervaringsdeskundigen zijn. Mensen die een reis door de zorg hebben afgelegd en met ons hun ervaringen willen delen vooral op de verbinding tussen zorg en IT. Wat vindt jij van dit idee Frank?

Ik kijk uit naar jouw reactie!

Hartelijke groet,

Riky

Lees meerMinimaliseer

Zorg & ICT beurs

Van Mirjam Paap en Fleur van den Horn ontving ik de onderstaande brief. Zij zijn initiatiefnemer van de Stichting Achtzaam, dat zich inzet om eenzaamheid in Nederland te bestrijden. 

                                                                                                  Katwijk, 15 februari 2018

Beste Riky en Frank,

Bedankt dat jullie ons de mogelijkheid bieden om bij te dragen aan jullie serie over e-health. De laatste week van januari stond natuurlijk in het kader van e-health en zijn er tal van bijeenkomsten georganiseerd. Ook mijn collega Fleur en ik waren deze week aanwezig bij een event in Den-Haag waarbij eenzaamheid centraal stond. Hier was ook Hugo de Jonge, Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, aanwezig. Ik (Mirjam) was een van de sprekers om ook het onderwerp e-health binnen deze groeiende problematiek aan te kaarten. Hier zijn we heel dankbaar voor, want in onze optiek gaat e-health veel verder dan een tool voor zorgverleners en patiënten, zoals dhr. Gerritsen schetst. Want wat als iemand nog geen patiënt is? Gaan we er eerst op wachten tot hij of zij een patiënt wordt of pakken we dit preventief aan? Dat is tenslotte ook e-health.

Maar goed, even terug naar de bijeenkomst. Wat ons eens te meer opviel: als we het over eenzaamheid hebben, dan gaan 9 van de 10 mensen er direct van uit dat het over ouderen gaat. Dit terwijl bijna 1 op de 3 inwoners van Nederland (regelmatig) te maken heeft met gevoelens van eenzaamheid. De helft daarvan is jonger dan 65, dus dat is een behoorlijk grote groep. Een groep die bovendien gewend is om bijna alles via hun smartphone te doen.

Met onze stichting Achtzaam pakken Fleur en ik het maatschappelijke onderwerp eenzaamheid op. Toen wij drie jaar geleden hiermee startten, maakten wij ook de 'fout' om ons te richten op ouderen. Maar al heel snel werden wij benaderd door  diverse mensen die de vraag stelden "En ik dan? Ik ben geen oudere, maar wel eenzaam". 

In die periode kwam er gelukkig steeds meer aandacht voor eenzaamheid, maar ook die richtte zich bovenal op ouderen. Daarom wilden wij graag gehoor geven aan de noodkreet van 'jongeren'. Het maatjesproject dat wij waren gestart, was voor hen niet toereikend en dus wilden we even kort samengevat de eigentijdse techniek inzetten om hen aan elkaar te kunnen verbinden. In de hoop dat hun eenzaamheid zou afnemen.

Na een aantal enquêtes en veel mensen gesproken te hebben, bleek dat men daar helemaal niet op zat te wachten. Op een app gaan, omdat je een relatie zoekt was in het begin ook 'not done', maar nu is dat volledig geaccepteerd. Maar op een app gaan omdat je eenzaam bent, is voor velen een brug te ver. Eenzaamheid is dus duidelijk iets waar men zich nog te veel voor schaamt en het is enorm complex. Er zijn veel soorten eenzaamheid en ook veel oorzaken van eenzaamheid. Dat laatste is precies waar wij naar hebben gekeken en al snel zagen we hierin een overlap. We hebben geconstateerd dat wanneer men door welke oorzaak dan ook uit balans raakt, dit effect heeft op het totale welzijn. Dat kan resulteren in bijvoorbeeld eenzaamheid, burn-out en ziekte.

Wij hebben echt niet alle wijsheid in pacht, maar dit weerhoudt ons niet om onze maatschappelijke bijdrage te leveren en de huidige technieken in te zetten om een verandering teweeg te brengen. Zo hebben we een app ontwikkeld waarmee mensen in eigen tijd en tempo heel holistisch kunnen werken aan hun persoonlijke ontwikkeling. Daarmee bedoel ik de zes belangrijke levensthema's die ten grondslag liggen aan een mogelijke disbalans, namelijk gezondheid, relatie, familie/vrienden, financiën, persoonlijke groei en werk/carrière.

Met de app krijgen mensen inzicht in waar men uit balans is. Ze kunnen vervolgens zelf aan de slag gaan met tips, challenges en activiteiten. Dit wordt allemaal aangeboden door professionele coaches en therapeuten die ook graag hun bijdrage leveren aan een evenwichtige samenleving. Zij zijn als vangnet slechts een klik verwijderd, mocht iemand meer hulp nodig hebben.

We zijn pas net begonnen, werken met aannames die we gevalideerd willen zien voordat we doorontwikkelen. We hebben al mooie resultaten en een kleine community van professionals. Door samenwerking met een gerenommeerd onderzoeksbureau willen we de impact van onze inspanning inzichtelijk maken, met uiteraard de privacy van de gebruikers van de app als prioriteit in acht nemend. Graag willen we ook de overheid uitdagen om hieraan bij te dragen. Want zoals meneer Gerritsen terecht stelt, is dit iets wat we samen moeten doen. Veel initiatieven, ook op e-health gebied, ontstaan vanuit grote organisaties en zij slokken daarmee de meeste subsidies en investeringen op. Voor kleine private initiatieven blijft er dan al snel weinig tot niets over. Maar waarom zou je niet meer van dit soort initiatieven steunen? Je kunt er in ieder geval vanuit gaan dat deze mensen hun ziel en zaligheid in het werk leggen, omdat ze al bereid zijn om eigen nek uit te steken.

En ook andere partijen die graag maatschappelijk verantwoord willen ondernemen, dagen we uit om eens verder te gaan dan aandacht voor natuur en het milieu te hebben (maar daar natuurlijk ook niet mee op te houden!). Stel jezelf eens de vraag: "Wat doe ik om in balans te blijven en wat draag ik bij aan de balans van anderen?" Wij geloven namelijk dat mensen die in balans zijn meer levensgeluk en verbondenheid ervaren, waarmee ze veel meer te geven hebben. Daarmee willen we de vereenzaming en verharding in Nederland aanpakken, evenals de groeiende gezondheidsproblemen. 

Zijn we idealisten? Jazeker! Gaat het ons lukken? Absoluut! Redden wij dit alleen? Zeker niet, dit doen we SAMen, hopelijk met jou!

Gezamenlijke groet,

Mirjam Paap & Fleur van den Horn

Nieuwsgierig naar onze app? Deze is gratis te downloaden via www.samapp.nl of bekijk deze video.

 

 

Lees meerMinimaliseer

eenzaamheid, SAMapp.nl

Van Marcel Suderée ontving ik de onderstaande brief. Marcel is eHealth-consultant bij Sananet BV en auteur van ‘Praktische handleiding voor de patiëntencoach’. 

Beste Riky en Frank,

Hartelijk dank voor de uitnodiging om bij jullie correspondentie aan te sluiten. Na de bijdragen van Lucien Engelen, Erik Gerritsen en Erik Koridon zal ik ook mijn best doen om jullie mooie initiatief te verrijken.

Net als Lucien Engelen denk ik dat we de lijntjes in ons zorglandschap moeten uitgummen. Toch is er één lijn waar we ons wel op moeten blijven richten. Die lijn is de reis van de patient; die moet centraal staan bij alles wat we doen of juist niet meer doen. We kunnen hun reis letterlijk beïnvloeden door te zorgen dat ze minder vaak worden opgenomen en minder vaak naar de dokter hoeven. Tegelijkertijd kunnen we de kwaliteit van die reis verbeteren door de patiënt meer regie te geven over de eigen reis. Een transformatie van passagier naar reisleider. Met de zorgverlener in de rol van de gids.

Mijn eerste kennismaking met eHealth was met een e-Coach, een combinatie van telemonitoring en educatie voor oncologische patiënten met complexe pijnklachten. Vanuit mijn toenmalige functie bij een farmaceutisch bedrijf was het mijn opdracht om zorgverbeteringsprojecten op te zetten rondom pijn bij kanker. Het overlijden van mijn beste vriend aan slokdarmkanker was mijn grootste stimulans om in deze opdracht te willen slagen. Bij de eerste evaluatie werd ik gegrepen door de glunderende pijnconsulenten met wie ik aan tafel zat. Zij hadden de impact van de e-Coach gezien bij de patiënten en hun gezichten vertelden het verhaal nog beter dan hun woorden. Met verwondering heb ik naar ze geluisterd. En ik was verkocht.

Inmiddels ben ik nu twee jaar werkzaam voor deze eHealth-ontwikkelaar en weet ik dat we de reis van de patiënt letterlijk en succesvol kunnen beïnvloeden. Patiënten die met een e-Coach worden ondersteund gaan niet meer periodiek naar de dokter, maar alleen nog op basis van klachten en symptomen. Verslechteringen worden tijdig gesignaleerd, waardoor die patiënten tot wel de helft minder vaak worden opgenomen. Meerdere onderzoeken tonen dat aan, waaronder een recente publicatie in The Lancet met een van onze systemen.

De patiënten hebben daardoor een veel beter leven. Bovendien wordt het werk van hun zorgverleners nog leuker en gaat hun werkdruk omlaag. Helaas is het voor sommigen ook productieverlies en vormen de nieuwe vergoedingen voor e-consulten een eerste stap in de goede richting. De les die we hebben geleerd is dat mooie resultaten niet vanzelf komen door simpelweg een e-Coach in te zetten. Dit resultaat krijg je alleen als je al vanaf de ontwikkeling samenwerkt met patiënten, hun zorgverleners en als de e-Coach een onderdeel is van het zorgproces. Een nieuw zorgproces.

eHealth is net als een abonnement op de sportschool; als je ermee op de bank blijft zitten, gebeurt er niets. Want eHealth werkt alleen als je er ook echt mee werkt. Heineken zei ooit “Ik verkoop geen bier, ik verkoop gezelligheid”. Zelf denk ik dat ik geen eHealth verkoop, maar zorgverandering. In die zin zijn de faxen waarover Erik Gerritsen schreef wel degelijk een punt van aandacht. Om het roer om te krijgen, zal alleen het regelen van vergoedingen dan ook niet doorslaggevend zijn. Daarom moeten we vooral de toegevoegde waarde van eHealth voor zowel patiënten als zorgverleners veel beter uitdragen. En niet de eHealth zelf.

“Als je een schip wil bouwen, roep dan geen mannen bij elkaar om hout te verzamelen, het werk te verdelen en orders te geven. In plaats daarvan, leer ze verlangen naar de enorme eindeloze zee.” (Antoine de Saint-Exupéry)

Zorgverleners die samen met hun patiënten de toegevoegde waarde van eHealth hebben ervaren, kunnen het verlangen naar de eindeloze zee volgens mij het beste stimuleren. Ik ben benieuwd naar jullie reactie.

Hartelijke groet, Marcel
Lees meerMinimaliseer

Van Erik Koridon ontving ik de onderstaande brief. Erik is CEO bij Growtivity, partner in e-Health oplossingen voor zorgdienstverleners.

Beste Frank,

Stel je eens voor. Je woont thuis en dat gaat verder prima. Maar soms vergeet je om je noodzakelijke medicijnen te nemen of in de juiste volgorde. Doordat je soms je medicijnen vergeet, vorm je een bedreiging voor jezelf en moet je in bescherming genomen worden. Toch naar verpleeghuis of zijn er andere opties?

Thuis bevalt het verder goed, er zijn leuke buren en de familie komt geregeld langs omdat ‘thuis’ vlak in de buurt is. Naar een verpleeghuis is geen aantrekkelijk idee. Wat nu? Gelukkig is met bijvoorbeel de Medido van Philips een andere oplossing. Deze helpt om de medicijnen niet te vergeten, doordat je herinnerd wordt middels geluidssignalen om je medicijnen te nemen. En mocht je evengoed je medicijnen vergeten te nemen, dan zorgt de Medido voor een signaaltje naar bijvoorbeeld de thuiszorgorganisatie die dan even polshoogte komt nemen.

Philips claimt dat een persoon, zoals boven beschreven, gemiddeld 360 dagen langer thuis kan blijven wonen. Bijna een heel jaar extra thuiswonen! Hier word ik blij. Dit is zingeving ten top.

Nu kan de vraag zich voordoen waarom dit verhaal zo interessant is? Er zijn op dit moment heel veel Internet of Things-achtige (IoT) hulpmiddelen in de zorg en er wordt volop geëxperimenteerd. Dat gegeven op zich is prima, de uitdaging zit hem wat mij betreft in twee aspecten. Het ene aspect zit hem in het inpassen in het primaire zorgproces van IoT-achtige oplossingen. Hoe kan IoT de manier hoe wij zorg verlenen veranderen en bij voorkeur efficient en effectief maken? Hoe veranderen we de bestaande zorgprotocollen zodanig dat we op basis van waarnemingen gerichte interventies plegen, waardoor het welzijn van de patiënt vergroot wordt en de kosten van de zorg verlaagd worden? 

Deze vragen moeten vooral beantwoord worden door de zorgverlenende instanties, de zorgverzekeraars en wellicht anderen. Als aanbieder zijn wij vooral goed in de techniek en daar ligt onze focus. Dan het tweede aspect van de uitdaging, als het gaat om het inpassen van IoT in de zorg. Er is niet sprake van een enkel IoT-apparaat, we hebben het al snel over meerdere apparaten die signalen afgeven. En de grote uitdaging is hoe je al die gegevens laat samenkomen. En hoe maak je de slag om, bij voorkeur gedigitaliseerd, de combinatie van de gegevens op een juiste manier te interpreteren? Het antwoord op deze vraag ligt vooral in het op de juiste manier inpassen van de IoT technologie. Wij geloven sterk in de kracht van platformen, zoals Salesforce, die in staat zijn om elk IoT apparaat te verbinden. Maar ook met bijvoorbeeld Artificial Intelligence zinvolle aanbevelingen voor type interventies te geven. En daarmee komen we toe aan het echte automatiseren van zorg.

Nu wil ik graag een disclaimer plaatsen. Wij zijn geen zorgspecialisten maar we hebben binnen Growtivity wel heel veel ervaring in het automatiseren van de zorg middels herhaalbare e-Health oplossingen. Wij hebben de Medido niet bedacht, het achterliggende e-Health platform wel. En wij durven de stelling wel aan dat goede ideeën om de zorg te verbeteren niet meer weerhouden hoeven te worden door de vraag hoe de digitalisering eruit zou moeten zien. In onze gedachten kan alles. En met de patiënt centraal in het vraagstuk vergeten we nooit voor wie we het doen.

Hartelijke groeten,
Erik
Lees meerMinimaliseer

Growtivity, Internet of Things, Medido

Beste Lucien en Erik,                                                                                         29-01-2017

Ook ik dank jullie hartelijk voor het delen van jullie visie en ervaringen.

Riky heeft hiervoor al enkele voorbeelden genoemd. Blij ben ik ook dat zij de activiteiten van de beroepsvereniging KNVI nog even benoemt door te verwijzen naar de SIG E-health. Het zou fantastisch zijn als dit platform kan bijdragen aan doorbraken voor wat betreft regelgeving, kansen om te innoveren - en inderdaad - die muurtjes af te breken. Zelf denk ik sterk vanuit de behoeften van de klant, in dit speelveld de patiënt, en hoe deze het beste kan worden bediend. Die klant is immers altijd de reden van ons bestaan! Of je nou in de zorg of in het bedrijfsleven werkt.

Vanuit een bedrijfsmatige invalshoek gezien: er liggen fantastische kansen voor de leveranciers van zorg. Er is een groeiende vraag en de klant wordt veeleisender. Dit geeft ruimte om het proces te verbeteren en meer tevreden klanten aan je te binden.

E-health kan daar aan bijdragen. Muurtjes afbreken en denken in kansen om kosten te verlagen en daardoor geld vrij te maken om verder te innoveren en de klant tevredener te laten zijn ook. Goeie voorbeelden zijn er volop!

Ik kijk uit naar de bijdragen van onze volgende briefschrijvers Erik Koridon van Growtivity en Fleur vanden Horn en Mirjam Paap initiatief nemers van Achtzaam en SAM.

Groet, Frank

Lees meerMinimaliseer

Growtivity, Achtzaam, SAM

Beste Lucien en Erik,                                                                              27 januari 2018

Bedankt voor jullie enthousiaste bijdrage aan de briefwisseling. Buiten de lijntjes kleuren is echt een uitdaging. We pakken jouw oproep met twee handen aan, Lucien! Het moet inderdaad maar eens afgelopen zijn met de schotten, barrières en domeinen in de zorg. Patiënten snappen het niet en professionals hebben er heel veel last van. Het is niet dat er niets gebeurt op dat vlak, maar het gummen gaat heel voorzichtig.

Neem Tinyeye, zij leveren telelogopedie aan patiënten over de gehele wereld en kunnen niet voldoen aan een regel die door de NZa is ingesteld, namelijk dat er altijd een face-to-face contact vooraf moet gaan aan een telelogopedische behandeling. Bij VWS Is de innovatieplaats Cure ingesteld, met als doel overbodige regels in de zorg af te schaffen. Het is teleurstellend dat er in twee jaar geen centimeter vooruitgang is geboekt. De regel is er nog steeds en deze belemmert niet alleen Tinyeye in het doorontwikkelen van telelogopedie, maar ook ieder nieuw initiatief op het gebied van e-consult heeft hier last van. Erik, hierbij een oproep aan jou om dit soort regels af te schaffen, zodat professionals én patiënten ruimte krijgen om buiten de lijntjes te kleuren.

Over buiten de lijntjes gesproken: wat hebben we een mooie en energieke eHealth-week gehad. Veel betrokkenheid en veel trotse professionals in de zorg, die eHealth-toepassingen lieten zien. Ik interviewde huisarts Jan-Frans Mutsaerts voor een onderzoek van Nictiz over het e-consult. Hij promoot het gebruik zelf in de spreekkamer en deze week had hij studenten in de wachtkamer om patiënten te wijzen op de mogelijkheden van het e-consult. Én om ze ter plekke ondersteuning te geven om een portal te openen. Deze huisarts gelooft in het e-consult, zet er zijn schouders onder en het wordt een succes.  

Deze briefwisseling is ontstaan door de behoefte van Frank en mij om verbindingen te leggen tussen ICT en de zorg. Een van de resultaten in 2017 is het nieuw leven inblazen van de SIG eHealth, waarin zorg en ICT samen komen. Deze SIG eHealth is aangesloten bij de coalitie Digivaardig in de Zorg. Een programma waarin onder andere specifiek aandacht wordt besteed aan de rol van de ICT-er in de zorg. Met de groeiende mogelijkheden voor eHealth en ICT in de zorg verandert ook de rol van de ICT-ers. Een van de activiteiten is het in beeld brengen van de digitale reis van de patient en hiermee digitale uitdagingen zichtbaar maken die samen met professionals in de zorg én patiënten worden opgelost.

De volgende gastschrijvers voor deze briefwisseling geven een mooi beeld van het toepassen van digitale producten, waarin ICT-ers en zorg samenwerken. Ik kijk uit naar hun bijdrage!

Groet, Riky

Lees meerMinimaliseer

Cure, Tinyeye, eHealth-week

In navolging van het inspirerende bericht van Lucien Engelen, hebben we Erik Gerittsen ‎(Secretaris-Generaal,  ‎Ministerie van VWS) gevraagd om de reeks gastschrijvers officieel af te trappen. Een uitnodiging die hij ter harte nam. Met een uitgebreide bijdrage als resultaat ... 

Beste Riky en Frank,

Jullie hebben mij gevraagd een schriftelijke kick-off te geven voor een serie over e-health. Dat doe ik graag. Want ik ben een fervent voorstander van e-health vanuit de overtuiging dat het de kwaliteit van zorg verbetert en aansluit bij het leven van mensen.

Ik start echter met een vraag: waarom wordt er in de zorg, als vrijwel enige belangrijke maatschappelijke sector, nog met een fax gewerkt? En dat terwijl er zoveel mooie innovaties beschikbaar zijn. E-consult, beeldbellen of telemonitoring, het duurt niet lang meer voordat het gezien wordt als ‘gewone’ zorg. Logisch, want het internet heeft het dagelijks leven van mensen al zoveel makkelijker gemaakt.

Dat zien we bij bankieren of met facebook Messenger inchecken voor je KLM-vlucht. Het zijn slechts voorbeelden van vernieuwing die ons voorstellingsvermogen nu nog te boven gaan. De zorg gaat die slag ook maken. Een ontwikkeling die cruciaal is om de zorg te verbeteren, toegankelijk en betaalbaar te houden.

Met behulp van sensoren, slimme pleisters, smartphones, of tablets kunnen mensen tegenwoordig zorg ontvangen waar zij maar willen. Zij kunnen hun eigen gezondheid controleren, gegevens delen met bijvoorbeeld psychologen, huisartsen of de thuiszorg, waar en wanneer het hen het beste uitkomt. Zorg in je eigen woonkamer is tenslotte toch plezieriger dan zorg in een instelling. Ook kan het werk van professionals worden vergemakkelijkt, als dit adequaat met technologische toepassingen wordt ondersteund.

Dat betekent overigens niet dat we onze zorgverleners niet meer nodig hebben. Het betekent niet dat we alleen nog maar kille zorg krijgen, met steeds meer apparaten. Het betekent wel dat zorgverleners op een andere manier gaan werken. Dat zij nieuwe technieken gebruiken om op een ander manier de zorg te verlenen. Niet als iets extra’s, maar ter vervanging van de huidige zogverlening. Omdat de zorg daardoor effectiever is en minder kost, maar vooral omdat deze beter past bij het dagelijkse leven van mensen. Dat patiënten zelf hun gezondheid in de gaten kunnen houden en dat ze zorg krijgen in hun eigen woonkamer, in plaats van in de spreekkamer van de zorgverlener.

Er zijn al veel zorgverleners die het anders aanpakken. Die anders zijn gaan werken en meer inspelen op het leven van mensen. Een huisarts zoals Gerrit Boersma bijvoorbeeld. Zijn patiënten in Haarlem kunnen op internet hun eigen dossier bekijken, een afspraak maken. En ze kunnen hem ook’ s avonds spreken via internet. Ben je patiënt van het Medisch Centrum Haaglanden? Dan kun je thuis op je eigen computer je uitslagen bekijken, waar en wanneer je maar wilt. En ook via internet de dokter spreken.

Duidelijk is dat zorgverleners meer ruimte nodig hebben om maatwerk te kunnen bieden, of nieuwe concepten te ontwikkelen. Daarbij moeten zij zo min mogelijk hinder ondervinden. Daar helpen we vanuit VWS graag aan mee.

Dat bundelen van krachten is voor innovatie e-health cruciaal. En zal alleen lukken met ‘the whole system in the room’, met betrokkenheid van patiënten en zorgverleners, naast financiers en innovatoren. Ik heb er alle vertrouwen in dat de komende jaren succesvol doorgewerkt zal worden aan zorgvernieuwing met de betrokken organisaties. Dat er nieuwe oplossingen, die het verschil maken, zullen worden gecreëerd en worden gebruikt.

Tot slot wil ik in deze bijdrage nog wijzen op de e-health week die van 20 t/m 26 januari 2018 wordt georganiseerd. Gedurende deze week laten honderden innovatieve mensen zien hoe zij de zorg beter maken door middel van e-health. Er zijn evenementen door heel Nederland om zoveel mogelijk mensen met e-health in contact te brengen en hen de mogelijkheden te laten ervaren. Ook geïnteresseerd? Op www.ehealthweek.net kan je alle bijeenkomsten in het land terugvinden.  

Met vriendelijke groet,
Erik Gerritsen

 

Lees meerMinimaliseer

Erik Gerritsen, VWS, e-Health

Mijn oproep om mee te schrijven als gastauteur is beantwoord. Van niemand minder dan Lucien Engelen van REshape ontving ik het onderstaande, insprirerende bericht. Inclusief de uitdagende uitnodiging om buiten de lijntjes te kleuren ...

Beste Riky,

Ik dacht: laat ik in deze tijd van 'short-messaging' eens een wat langer bericht aan je sturen over hoe 'innovatie' in de zorg de lijnen kan doorbreken en eilanden kan overbruggen. Wat ik namelijk voortdurend merk, is dat de discussie over de eerste, tweede, derde en 'nulde' lijn (wie heeft dát eigenlijk durven bedenken als naam voor patiënten?) vaak gebruikt worden om maar niet aan innovatie te doen, omdat het niet tussen de lijnen past.

Ik denk echter dat we nu écht buiten de lijnen moeten gaan kleuren, willen we de uitdagingen voor de toekomst kunnen oplossen. We weten allemaal dat het lastig is, maar niets doen is lastig en zal nóg lastiger worden omdat de problemen zich aan het opstapelen zijn. Van werkdruk voor professionals, tot nieuwe technologie die door nieuwe aanbieders in nieuwe businessmodellen worden aangeboden aan patiënten.

Eigenlijk realiseer ik mij dat het laatste niet juist is; het wordt aangeboden aan burgers die technologie gebruiken voor hun sport-activiteiten (wearables), communicatie (smartphone) of geaggregeerde informatie (over voeding op basis van app's die producten scannen) worden op het moment dat die burger onverhoopt patiënt wordt ook graag gebruikt door die patiënt die de voordelen ervan ziet.

Natuurlijk zie ik hierin ook diverse uitdagingen, maar ik zie vooral ook kánsen om je werk als professional leuker en ook makkelijker (minder administratieve last) te maken, meer de switch te maken van "zorg" naar "preventie" en daarnaast een vloeiender proces voor de patient mogelijk te maken.

Laten we eerlijk zijn die hele 'lijn-discussie' is puur bedacht om een financieringsmodel mogelijk te maken, er is geen patient die hier iets van snapt of behoefte aan heeft. Kunnen wij tweeën hier niet iets aan doen, zodat we met een gummetje die lijnen langzaam aan gaan uitvegen en buiten de lijntjes gaan kleuren?

Warme groet uit Nijmegen,
Lucien  Engelen
Lees meerMinimaliseer

REshape, Lucien Engelen, Radboud

Beste Riky,  <stuur zelf een mail aan Riky>

Dank je wel voor jouw brief. En ja, ik geef graag de pen door aan gastschrijvers die hun visie op de digitale ontwikkeling van het zorgdomein met ons willen delen. Want interactie is de enige manier om de technologische mogelijkheden effectief te benutten. Met meer preventie, lagere kosten en een betere kwaliteit van leven als resultaat.

De patiënt is mondiger en wil meer inzicht en regie over de eigen zorg. Daar hoort inzicht in de eigen gegevens bij. Goed om te weten dat het VIPP-programma er concreet voor gaat zorgen dat die inzage in 2020 compleet is. Als het gaat om het veilig uitwisselen van persoonsgegevens wil ik nog even wijzen op de invoering van GDPR. Dit is een algemene verordening over de bescherming van persoonlijke gegevens op Europees niveau. In mei 2018 is het verplicht voor alle bedrijven.

Behalve dat e-health voor de patiënt meer mogelijkheden biedt om zelf de regie over zorg te kunnen nemen, draagt het bij aan preventie en aan het voorgenomen beleid van het nieuwe kabinet. Hoewel daarin een stijging van zorgkosten is voorzien, is er tegelijkertijd een doelstelling opgenomen om ook te besparen op zorg, waar de inzet van technologie een rol in kan spelen. Hier lees je er meer over. 

Recent las ik ook een artikel van Erik Gerritsen, secretaris-generaal van VWS. Gerritsen omarmt de technologieën die zorg efficiënter en beter maken. Een goede zaak dat iemand op dat niveau en met ervaring in de praktijk deze ontwikkeling draagt. Hij is ervan overtuigd dat de omslag naar digitaal en e-health sneller kan en moet worden gerealiseerd. In zijn betoog vind je veel voorbeelden van e-health terug. Bovendien geeft hij aan dat er geen andere keuze is, om de simpele reden dat er in de toekomst niet voldoende mensen zijn om de noodzakelijke zorg te verrichten.

Daarover gesproken: de werkdruk is gigantisch bij zorgverleners. Organisaties en het management willen de zorgmedewerkers wel beter ondersteunen, maar het blijkt lastig “anders te denken”. Ook zijn ze vaak zoekend over hoe ze IT-oplossingen beter kunnen integreren en - heel belangrijk - hoe ze zorgmedewerkers kunnen leren om de ingezette middelen effectief toe te passen! Kennis en ervaring van buitenaf kan dit proces versnellen. Als management hierover vragen heeft, kunnen ze altijd bij me terecht. Ik heb een groot kennisnetwerk dat kan worden ontsloten.

Vriendelijke groet Frank

Lees meerMinimaliseer

Erik Gerritsen, GDPR

Beste Frank,  <stuur zelf een mail aan Frank>                                                                                                   
Op 25 september nam ik deel aan de meet-up van het InformatieBeraad, waar de rol van de patiënt en de standaardisatie van zorginformatie centraal stonden. Erg interessant, ook voor jou! Ik zal je enkele ontwikkelingen toelichten …

Dit jaar is het programma VIPP (Versnellingsprogramma Informatie-uitwisseling Patiënt en Professional) gestart. Dankzij VIPP worden standaarden geïmplementeerd die informatie-uitwisseling mogelijk maakt. Daarmee wordt de patiënt steeds meer een partner van zorgprofessionals en het ziekenhuis, met ICT als aanjager. Het uitgangspunt is dat in 2020 alle Nederlanders digitaal toegang hebben tot hun eigen medische gegevens.

Gezondheidsgegevens zijn op meerdere plekken opgeslagen, zoals bij ziekenhuizen, de huisarts, het consultatiebureau, de gemeente, de sportschool, de apotheek en ga zo maar door. Tot nu toe ontbrak de mogelijkheid om al deze gegevens overzichtelijk op één plek bijeen te brengen en ze zelf veilig te kunnen delen. In de meet-up werd een update gegeven van het programma MedMij. Hiermee kan ieder die dat wil beschikken over zijn gezondheidsgegevens in één persoonlijke gezondheidsomgeving, zoals een app of website.

Dergelijke app’s en websites om gezondheidsgegevens op te slaan, zijn in opkomst. Voorwaarde voor dergelijke tools is natuurlijk dat ze veilig communiceren met alle registratiesystemen waar de informatie opgeslagen staat. MedMij stelt de spelregels op voor deze veilige communicatie. Zo kan alle informatie op verschillende plekken op dezelfde manier bijeengebracht worden. Een mooie stap vooruit!

In mijn dagelijks werk zie ik ook dat de rol van de patiënt steeds centraler komt te staan. In Nijmegen begeleid ik een samenwerkingsinitiatief van fysiotherapeuten die werkzaam zijn in de eerstelijn, in twee ziekenhuizen en in de revalidatie. Zij hebben de gezamenlijke ambitie om de digitale reis van de patiënt zodanig te faciliteren dat de patiënt geen hinder heeft van de schotten tussen de verschillende domeinen in de zorg. De ontwikkelingen binnen Medmij zijn in deze ambitie een belangrijke ondersteuning.

Frank, ik ben benieuwd naar jouw IT-ervaringen van de afgelopen tijd in en de zorg. Voor het vervolg van onze briefwisseling stel ik voor dat wij meerdere mensen gaan uitnodigen die hun visie op de digitalisering in de zorg met ons willen delen. Om zodoende een verbreding in de kennisuitwisseling te krijgen en de verbinding tussen zorg en IT breder te maken.

Oja, wat ik tenslotte nog leuk vind om te vermelden: ik neem deel aan de kenniskring van het lectoraat Digitalisering en Veiligheid van de Avans Hogeschool. In dit filmpje licht ik de samenwerking tussen Robuust en dit lectoraat toe.  

Groeten Riky

Lees meerMinimaliseer

Informatieberaad, VIPP, zorginformatie, lectoraat Avans Hogeschool

Beste Riky,

Sorry voor het late antwoord. De laatste tijd was ik nogal druk, onder meer in de zorg.

De bijeenkomst op 28 maart was bijzonder informatief en ik heb er met veel plezier aan bijgedragen. Verbinden is mijn tweede naam en ik vind het fantastisch wanneer mensen uit verschillende disciplines het gesprek aangaan. Als we daadwerkelijk de muurtjes in de zorg afbreken - waarover Jan-Peters voordracht gaat - zullen de gesprekken tussen disciplines alleen maar toenemen. Dat geeft positief verrassende effecten, zoals wij ook tijdens het netwerk hebben gezien.

In de zorgwereld staan de technische ontwikkelingen niet stil en er zijn ontzettend veel toepassingen. Mij werd eens gevraagd waarom er zoveel aanbieders van ICT-oplossingen actief zijn in de zorg. Mijn wat spottende antwoord? Omdat ICT-leveranciers telkens weer met een nieuwe partij toepassingen ontwikkelen. Dat geeft een versnipperd aanbod. Prima vanuit marktperspectief, maar jammer omdat dan het wiel zo vaak wordt uitgevonden. Overigens zie ik geleidelijk wel een concentratie van aanbieders in de zorg. En dat is goed voor zowel de zorgklant als voor de aanbieder. De patiënt kan rekenen op bewezen, risicovrije oplossingen, terwijl het voor de aanbieders interessant is om te investeren.

Wat ik overigens in de zorg signaleer, is dat mensen vooral bezig zijn met het leveren van goede zorg. Logisch natuurlijk, want dat is precies waar het om gaat. Tegelijkertijd is het wenselijk dat nieuwe ontwikkelingen zoals e-health omarmd worden. Het draagt bij aan de kwaliteit van zorg en het ontlast de drukke zorgprofessional. Dus ja, het is zeker hard nodig om bruggen te slaan.

Het zorgmanagement staat daarbij voor uitdagingen: de vraag naar zorg neem toe, de financiële middelen nemen af, terwijl er geleverd móét worden. Bij veel professionals zie ik nog te vaak “onbekend maakt onbemind”. Het is niet duidelijk wat een goede inzet van ICT en e-health-toepassingen oplevert, terwijl ze juist nu hard nodig zijn om het werk aan te kunnen. De verbinding maken met de ICT-sector is nadrukkelijk gewenst.

Zoals eerder gezegd, is ICT een breed werkveld en zijn daarin ook veel mensen werkzaam die in staat zijn het gesprek aan te gaan. Zowel het zorgmanagement als de ICT moeten bereid zijn om de agenda samen vast te stellen. Evenals wat het kan bijdragen aan de zorgkwaliteit zonder dat de kosten uit de hand lopen. In de realisatie kan ieder vervolgens vanuit zijn discipline een bijdrage leveren. Nu zie ik nog te vaak dat ICT een ondergeschoven kindje is, terwijl het gelet op ontwikkelingen in de maatschappij op elke (management) agenda moet staan.

Kortom: ga muurtjes afbreken, wees niet bang en ga het gesprek aan. Hartelijke groet en ik kijk uit naar je volgende brief

Een mooie zomer gewenst!

Frank

Lees meerMinimaliseer

   zorgmanagement,  ICT-sector


Beste Frank,                                                                                                            18-04-2017

Het evenement van 28 maart ligt alweer achter ons. Het was een informatieve bijeenkomst dankzij de presentatie van Jan-Peter Heida over de schotten in de zorg. Er is goed genetwerkt tussen deelnemers uit de zorg en It-ers! Jouw Jump-sessie heeft daaraan een belangrijke bijdrage geleverd. Hierbij de link (ook voor de lezers van deze brief) naar het sfeerverslag van de bijeenkomst met de mogelijkheid om je aan te melden om een vervolg te geven aan de ingebrachte thema’s.

Het is ook alweer een paar weken geleden dat ik de beurs Zorg & ICT heb bezocht. Wat mij opviel, is dat het overweldigende aanbod van producten. Technisch is er heel veel mogelijk. Wat in de zorg vooral nodig is, is aandacht voor implementatie én samenhang aanbrengen in resultaten uit allerlei pilots. Lies van Gennip beschrijft in een blog de noodzaak om de patiënt vanaf het begin te betrekken bij het ontwikkelen van e-health. Daarmee wordt voorkomen dat nieuw ontwikkelde e-health producten crashen na de testfase.

Vorige week gaf ik een groep ergotherapeuten ondersteuning bij het opstellen van hun gezamenlijke ambitie in samenwerking tussen verschillende disciplines. Digitalisering in hun dagelijkse praktijk is nog geen gemeengoed. Van de 27 deelnemers was er niet één waar het maken van een digitale afspraak mogelijk is. En ik zie meer paramedici worstelen met het vraagstuk hoe digitalisering geïmplementeerd kan worden in het dagelijks werk.

Uit de E-health-monitor die NIVEL en Nictiz in 2016 uitvoerden, blijkt dat het gebruik van E-health-toepassingen is gestagneerd sinds 2014. Verpleegkundigen geven als een van de oorzaken aan  ‘Het zou mij helpen als je niet alleen een mailtje kreeg met de mededeling dat er een wijziging in een elektronisch programma plaatsvindt, maar als je daarnaast gewoon uitleg op de afdeling kreeg door een medewerker ICT’.

Naast de managers in de zorg zijn IT-ers hard nodig om de brug tussen E-health toepassingen en het gebruik in de praktijk te slaan. Ik ben benieuwd of IT-ers aan de verwachting van de VVT-sector en de rol voor zichzelf hierin kunnen voldoen. Hoe kijk daarnaar, Frank?

Ik kijk uit naar jouw reactie.

Hartelijke groeten,

Riky

Lees meerMinimaliseer

Beste Riky,                                                                                   13 maart 2017

Dank je voor je inspirerende brief. Ik vind dat je goed verwoordt wat jij als patiënt zou willen als je ziek bent. Met als vertrekpunt dat jij als klant centraal staat. Dat is in mijn visie ook een van de belangrijkste bijdragen van IT: het ondersteunen van het klant- of patiëntproces. Want meer duidelijkheid en betere interactie leiden tot een beperking van vragen, waardoor de zorgverlener zijn werk beter kan inrichten en aandacht kan geven waar het écht nodig is.

Vaak heeft de arts die je consulteert beperkte tijd beschikbaar vanwege zijn steeds vollere agenda. Een e-consult kan heel effectief zijn en bespaart beiden tijd. Op internet vind je heel veel informatie en steeds meer patiënten oriënteren zich vooraf online over hun mogelijke ziektebeeld en komen goed geïnformeerd op consult. Nu is internet natuurlijk een oneindige bron met gegevens waarop je niet altijd correcte informatie vindt. Maar hoe mooi zou het zijn als je met extra dienstverlening patiënten kunt doorverwijzen naar de juiste online bronnen, bijvoorbeeld via de arts of praktijkassistente? Dit ondersteunt het proces van de patiënt, terwijl het de arts en hulpverlener veel tijd bespaart.

Als patiënt kun je met goed e-consult gericht meer informatie tot je nemen die jouw keuzes over je behandeling ondersteunen. Bij sommige sites kun je nu al specifieke informatie opvragen over het verloop van ziekten, type behandelingen en ervaringen van andere patiënten. Enkele voorbeelden in ontwikkeling zijn zorgkiezer.nl en patientenfederatie.nl. In de brochure van AAL staan ook goede voorbeelden van IT-ontwikkelingen, waarmee ouderen langer zelfredzaam kunnen zijn.

Ik moest hartelijk lachen om je opmerking over IT’ers. Voor hen - veelal mannen, maar gelukkig steeds vaker vrouwen - zijn inderdaad veel zaken uit het eigen sector vanzelfsprekend. IT is een jong vakgebied van zo’n 60 jaar oud en dankzij de snelheid van ontwikkelingen is er een veelheid aan functies ontstaan. Je zou in zekere zin een vergelijking kunnen maken met de gezondheidszorg, waar ik ook veel specialisten zie vervallen in hun eigen jargon. Met als gevolg dat ze het contact met de patiënt wel eens verliezen.

Om terug te komen op de versnippering van functies in de IT-wereld: Er zijn generalisten - waaronder ik mezelf reken - met inzicht in zorg en IT en die beide werelden verenigt. Daarnaast is er een 1e en 2e lijnsondersteuning die zorgt dat je als gebruiker lekker je werk met de computer kunt doen en je ondersteunt bij het gebruik van je softwareprogramma. We hebben analisten die processen analyseren en vertalen naar IT-oplossingen of bepaalde patronen herkennen en verbeteringen doorvoeren. Er zijn architecten die zorgen voor samenhang en een logische opbouw van IT-oplossingen. Er zijn programmeurs die de behoeften vertalen in programma’s. En wellicht vergeet ik er nog een paar …

Om duidelijkheid en eenheid aan te brengen in alle functiebenamingen is er op Europees niveau een framework ontwikkeld. KNVI werkt hier intensief aan mee. Kijk eens op ecompetences.eu  of op computerwoorden.nl/functies-rollen-ict.htm.

In de volgende brief ga ik in op jouw vraag over de kansen die ik zie voor digitalisering in de zorg. Reken maar dat er legio kansen zijn. Maar eerst ontmoet ik je op het evenement op 28 maart. Ik zal er aanwezig zijn als Jump Professional.

Wordt vervolgd …

Hartelijke groeten,
Frank

Lees meerMinimaliseer

zorgkiezer.nl, patientenfederatie.nl, AAL

                                                                                                           8 maart 2017

Beste Frank,                                                                                                                                

Wat vliegt de tijd! Er is alweer een maand verstreken sinds jouw laatste brief. Jij vroeg toen wat ik nou zou willen als patiënt zijnde? Nou, heel wat …

Ik zou vooral goed geïnformeerd worden over de ziekte die ik heb. Over de gevolgen, maar ook over de impact op mijn leven. Moet ik mezelf aanpassen aan de ziekte? Ik zou ook graag van de dokter horen welke behandelingen er zijn, hoe ik daarover geïnformeerd kan worden en of ik wel bij de juiste behandelaar terecht ben gekomen. Kan ik op internet ergens vinden wie het meest deskundig is en wie er ervaring heeft met mijn ziekte? Heb ik überhaupt keuzevrijheid in de behandeling? En zoja, op welke grond maak ik dan een keuze en hoeveel tijd heb ik om na te denken over de voorgestelde behandeling?

Kortom: ik zou veel vragen hebben als patiënt zijnde. En internet kan daarin een belangrijke rol spelen. Daarnaast moet ik vertrouwen hebben in de arts die mij behandelt. Een E-consult bij de huisarts zou mij enorm helpen om goed voorbereid het gesprek te hebben over mijn ziekte. Nicitz heeft het kennismagazine “e-consult bij de huisarts, van belofte naar praktijk” uitgebracht. Ik hoop dat alle huisartsen in Nederland dit e-consult gaan gebruiken, zodat patiënten zich in alle rust kunnen voorbereiden op het gesprek met de huisarts. Overigens staan in dit magazine ook mooie voorbeelden van customer journeys.

Over jouw vraag of ik weet wat een IT-er is, moest ik wel even nadenken. Gisteren las ik de brochure “de kweekvijver van AAL”, waarin interessante ICT-oplossingen staan voor ouderen. Ouderen hebben actief deelgenomen aan de ontwikkeling van slimme oplossingen voor vragen over veilig en langer thuis wonen. Hierin staat ook een opmerking die mij aan jouw vraag doet denken. Namelijk dat techneuten nogal eens vergeten dat ouderen niet zijn grootgebracht met moderne technieken. Voor een IT-er zijn veel zaken in automatisering en digitalisering vanzelfsprekend, terwijl ze mij alleen maar vraagtekens oproepen. Dat is natuurlijk ook een van de redenen dat wij deze briefwisseling zijn gestart. In mijn optiek gebruikt een IT-er heel veel Engelse termen die in simpel Nederlands niet uit te leggen zijn. Jullie branche bestaat vooral uit mannen – de zorg juist uit vrouwen - met veel kennis over je eigen materie. Mannen die snel denken, maar tegelijkertijd veel missen van de wereld om hen heen. Ik ben benieuwd of deze gewaagde aanname over IT-ers klopt. En ik kijk uit naar reacties van onze lezers die zich al dan niet herkennen in dit beeld.

Mijn vraag aan jou laat zich gemakkelijk raden: zie jij juist kansen of bedreigingen in de digitalisering in de zorg? Ik kijk uit naar jouw volgende brief!

Hartelijke groeten,

Riky

Ps. De ideeën en onderwerpen die wij bespreken passeren de revue tijdens een event dat ik organiseer met Dirk de Wit en Henri Melger namens de SIG e-health. Zorg en IT ontmoeten elkaar op 28 maart bij Boerke Mutsaers in Tilburg. Jan-Peter Heida komt zijn rapport “Next Level gezondheidszorg” toelichten en in het informele deel doen we een Jump-sessie! Inschrijven voor het event kan hier.

Lees meerMinimaliseer

                                                                                                                   2 februari, 2016

Beste Riky,

Mooi dat je zulke leuke reacties krijgt. De IT-wereld wacht nog even af, maar die laten ongetwijfeld ook van zich horen.

Het is inderdaad goed om te zien dat er technisch veel mogelijkheden zijn om e-health gestalte te geven. Zóveel dat het vaak moeilijk kiezen is voor de patiënt en zorgverlener. Van technieken om medicijnen te verifiëren en om de patiënt inzage te geven in het eigen dossier tot beeldcontact via elk gewenst apparaat, apps om afspraken te maken en apparaten die e-consult ondersteunen. Dat laatste is ideaal voor patiënten die lastig bij de zorgverlener langs kunnen gaan. Bovendien bespaart het zowel de professional als de patiënt veel tijd.  

Ondanks al deze mogelijkheden lees ik op www.zorgvisie.nl dat de invoering van e-health-oplossingen nog veel te langzaam verloopt. Daar kan ik me helemaal in vinden. Want e-health verlicht zorgverleners aanzienlijk in hun werkzaamheden. En ik ben ervan overtuigd dat óók de patiënt behoefte heeft aan ondersteunende technieken. De praktijksituaties die ik heb gezien, leveren over het algemeen blije gezichten op.

Nog even terugkomend op de vraag hoe beslissingen over e-health in de zorg tot stand komen. Ik begrijp dat de zorg versnipperd is en dat dergelijke processen door behandelaars worden opgestart. Om deze processen tot een succes te maken, moeten de verschillende disciplines in de zorgketen stevig met elkaar in overleg, waarbij de patiënt centraal staat. Zowel de patiënten als hun organisaties kunnen hierin een sturende kracht zijn. Zo’n overleg schept helder inzicht in de stappen van de zorgketen en maakt het mogelijk om van daaruit specifieke e-health oplossingen te kiezen die voldoen aan afgesproken standaarden, waardoor informatie eenvoudiger is uit te wisselen.

Dit geldt ook voor de systemen HIS en KIS die je benoemde. Beide zijn oorspronkelijk ontworpen voor een groep in het proces. In de IT zijn er veel standaardprotocollen voor zorg afgesproken die de uitwisseling van informatie ook uit deze systemen mogelijk maakt. Patiënten hierbij betrekken is vrij eenvoudig, bijvoorbeeld door vragenlijsten op te stellen waarop zij kunnen reageren. Zo krijg je direct inzicht in de behoeften waarop je de zorg kunt aanpassen. Een wisselwerking die in de zakelijke markt heel normaal is. Dit ligt in lijn met wat jij al schreef: vraag het gewoon eens aan de burger.

Eigenlijk is dat een gek onderscheid, want we zijn toch allemaal burgers. Misschien goed om eens te starten bij jezelf door een simpele vraag te stellen: ‘wat zou ik nou willen als ik in de situatie van de patiënt stond?’.

Over simpele vragen gesproken: heb jij enig idee wat een IT-er is? Het is een heel breed vakgebied en ik merk vaak dat het voor mensen lastig is om zich daar een beeld van te vormen.

Ik ben erg benieuwd naar je reactie en kijk uit naar volgende brief.

Hartelijke groet,
Frank

Lees meerMinimaliseer

Tags: e-consult, HIS, KIS

                                                                                                      Eindhoven 25 januari 2017

Beste Frank,

Heb jij ook reacties gekregen op onze briefwisseling? Wat ik een leuke reactie vind, is dat een brief iets fysieks oproept, terwijl onze brieven digitaal zijn! Als we lang genoeg blijven schrijven, maken we er een bundel van die je kunt vastpakken.

Deze week bruist het in Nederland van de e-health activiteiten dankzij de Nationale eHealth Week 2017. Het is mooi om te zien wat er technisch allemaal mogelijk is in en rond de zorg. Het aanbod van technische hulpmiddelen is groot. Van app’s om lichaamsfuncties te meten en te registreren tot ondersteunende producten, zoals de slimme medicijndoos. Voor beginnend dementerenden zijn slimme navigatietools beschikbaar en thuiswonende ouderen kunnen via beeldbellen zorg op afstand ontvangen. Prachtige ontwikkelingen!

In deze brief wil ik eens inzoomen op de zorgprofessionals. In de spreekkamer vindt het gesprek plaats tussen de behandelaar en patiënt. Ik ben benieuwd of de patiënt - naast het bespreken van de ziekte die behandeld moet worden - ook vraagt om digitale ondersteuning. Ik ben ervan overtuigd dat de reis van de patiënt beter gefaciliteerd kan worden, zodra die vraag serieus wordt beantwoord.

Jij vroeg me hoe in de eerstelijn beslissingen worden genomen om IT-oplossingen in te zetten. Wat ik hoop, is dat de meeste vragen rechtstreeks van patiënten komen. In de praktijk zal de vraag naar IT-oplossingen echter komen vanuit behandelaars, al dan niet georganiseerd in een praktijk of gezondheidscentrum. IT-oplossingen zijn vaak gericht op registratie ten behoeve van uitbetaling van gedane verrichtingen. Huisartsen registreren bijvoorbeeld in HIS (Huisartsen Informatie Systeem) en KIS (Keten Informatie Systeem).

Uit ervaring weet ik dat het lastig is om informatie uit deze systemen te halen. Bijvoorbeeld als je meer wilt weten over hoe vaak een bepaalde behandeling voorkomt. Of over de opbouw van de patiëntenpopulatie. Deze huisartssystemen staan los van het systeem van een paramedisch behandelaar. Voor veilige communicatie tussen behandelaars is er zorgmail en daartoe hebben patiënten geen toegang.

Of patiënten betrokken zijn bij beslissingen over het inzetten van IT-oplossingen in de eerstelijn, moet ik het antwoord schuldig blijven. Ik denk het niet, maar als er goede voorbeelden zijn, hoor ik ze graag. Wellicht dat onze lezers hier meer over weten.

Ter afsluiting nog een leuk voorbeeld uit de praktijk. In een gesprek tussen een beleidsambtenaar van een gemeente, een huisarts en een medewerker van het sociaal team kwam de onveilige uitwisseling van digitale gegevens over een burger ter sprake. Na heel veel heen en weer gepraat óver de burger kwam de beleidsambtenaar met de oplossing; wat als we de burger zélf vragen om zijn gegevens te delen? Dan is er toch niets aan de hand? Zo eenvoudig kan het zijn.

Hartelijke groet,
Riky

 

Lees meerMinimaliseer

Tags: eHealth Week, registratie, eerstelijn

                                                                                                                  Son, 17 januari 2017

Beste Riky,

Ik waardeer je passie en deel je betrokkenheid om de zorgverlening te verbeteren en de patiënt een centrale rol te geven. Via deze briefwisseling deel ik graag mijn ervaringen met IT, met klantgericht werken en met organisatieontwikkeling. Ik verwacht dat we elkaar veel te vertellen hebben, omdat de behoefte aan digitale transformatie ook in de gezondheidszorg toeneemt.

Dankzij de schat aan informatie op internet is de patiënt zelfbewuster en beter geïnformeerd dan ooit. Hij wil meer zelfregie over zijn gezondheid en inzicht in het hele behandeltraject. Hij wil zelf afspraken plannen, beeldcommunicatie op afstand en inzage in de eigen gegevens. Dergelijke mogelijkheden worden op sommige plaatsen al toegepast. Hier komen wij in toekomstige brieven zeker op terug.

De beschikbare techniek staat de wens van de patiënt niet in de weg. Integendeel. Met de computer, smartphone en tablet heb je volop mogelijkheden om overal en altijd verbonden te zijn met elkaar. Vanuit mijn ervaring weet ik dat het probleem eerder zit in het gebrek aan bewustzijn. Slechts weinigen beseffen dat de toepassing van deze technieken een positieve bijdrage kan leveren aan eenvoudige communicatie. Een goede afstemming tussen zorgprofessionals onderling én met de IT-aanbieders is noodzakelijk om deze bewustwording te stimuleren.

Het is goed om in te zoomen op de voorbeelden die jij noemt, zoals het boeken van een reis en het winkelen op het internet. Je benoemt commerciële branches waarin bedrijven vechten om de gunst van de kritische klant. Ze willen zich onderscheiden en techniek speelt daarin een belangrijke rol. Bijvoorbeeld om zoveel mogelijk (administratieve) handelingen te automatiseren, zodat ze maximale aandacht kunnen geven aan de klant. Met als doel dat zijn reis richting aankoop zo aangenaam mogelijk wordt.

Ik ben ervan overtuigd dat óók de patiënt steeds meer zijn eigen reis wil regiseren. Hij ervaart als kopende klant in de commerciële wereld al dat er veel mogelijk is. Dus waarom kan dat niet in de zorg? Taak voor de gezondheidszorg  en de aanbieders van IT-oplossingen om te anticiperen op deze behoefte. Laten wij via onze briefwisseling een bijdrage leveren aan het verstevigen van het netwerk. En het aangaan van de dialoog met anderen te faciliteren, bijvoorbeeld via jumpmovement.com.

Om je een concreet antwoord te geven hoe een IT-aanbieder kan anticiperen op zorgvraagstukken, zou ik graag in beeld krijgen hoe er in de eerstelijnszorg beslissingen worden genomen om IT-oplossingen in te zetten. Gaat dat per praktijk, wordt er gekeken naar de hele keten en welke rol speelt de patiënt in dit traject? Kun je me dit beeld schetsen, Riky?
 
Een hartelijke groet,
Frank Aarts

Lees meerMinimaliseer

Tags: Jumpmovement.com 

Eindhoven, 15 januari 2017

Beste Frank,

Tijdens onze kennismaking onlangs, ontdekten we dat er in de gezondheidszorg veel vraag is naar ondersteuning bij digitale transformatie. Daarom besloten we om kennis te delen en inzicht te geven in elkaars wereld. Waardevol voor ons beiden, maar ook  voor iedereen die hierin geïnteresseerd is. Deze briefwisseling is het resultaat van deze ambitie. En bij deze verricht ik de aftrap.

Jij bent thuis in de IT, terwijl ik me als een vis in het water voel in de gezondheidszorg. Ik zal je in vogelvlucht laten zien hoe mijn wereld eruitziet. De gezondheidszorg is complex. Ter illustratie: iedereen kent de weg naar de huisarts en naar het ziekenhuis. Dát is niet zo moeilijk. Maar intussen heeft de patiënt - laat ik voor de duidelijkheid deze term maar gebruiken - nauwelijks zicht op de communicatie tussen de huisarts en het ziekenhuis. Hij kan informatie opvragen over zijn behandeling, maar het totale beeld ontbreekt. De volledig reis die de patiënt door de gezondheidszorg maakt, is simpelweg niet inzichtelijk.  

Even een stap zijwaarts naar jouw wereld. De techniek lijkt voor niets te staan. Met een smartphone heb je de wereld op zak! Ik boek reizen online, ik betaal facturen via internet, maak online een afspraak met de kapper en bol.com is mijn warenhuis. Maar wát een gedoe als ik een afspraak met mijn huisarts wil maken! Dat kan alleen maar telefonisch, op tijden die niet in mijn agenda passen. Ik kan alleen een afspraak maken op werkdagen tussen 8.00 en 17.00 uur. Dat is niet te rijmen met de 24-uurseconomie waarin we leven.

Dat de organisatie van de gezondheidszorg ingewikkeld is en veel efficiënter kan, blijkt uit het rapport Next Level gezondheidzorg van Dr. Jan Peter Heida en Jori Hoendervanger. Zij maken inzichtelijk hoe verkokerd de gezondheidszorg is en hoe schotten belemmerend werken voor de reis van de patiënt. Dit rapport geeft mij houvast om in 2017 door te gaan met het bouwen aan een netwerk waarin de reis van de patiënt centraal staat. Ik ben benieuwd waar jij kansen ziet om in 2017 de IT-wereld te verbinden met de gezondheidszorg. Ik hoor graag van je.

Hartelijke groeten,
Riky de Veth

Lees meerMinimaliseer

Tags: Next level gezondheidszorg