Terugblik workshops: van lachen om een macho gorilla tot inzichten in persoonlijk leiderschap

Neem je die ene aap op je schouder, hoort die aap daar eigenlijk wel of juist niet? Laat je problemen daar waar ze horen en kun je loslaten; geduld hebben en het proces laten gaan zoals dat gaat? Of wil jij juist je rol nemen om het proces te beïnvloeden? In de workshop van Robuusters Riky de Veth en Man Kuen van Steensel wordt er lustig op los geassocieerd met de verhalen van spreker Patrick van Veen. Om vervolgens samen de diepte in te gaan. Een terugblik.

Het kiezen van een “apenkaart” geeft al hilarische momenten. Een gorilla kiezen omdat dat machogedrag uitstraalt? Of toch die baviaan met zijn mooie grijze manen? Apen in een groep staan voor samenwerking en een aap die over de rand van een ton kijkt, is nieuwsgierig en wil buiten de kaders kijken. Leuk om te zien hoe ieder een kaart zoekt waarin kenmerken van zichzelf of collega’s te herkennen zijn. In de voorstelronde blijkt al snel dat perspectieven op een foto breed uiteen kunnen lopen. De gekozen kaart blijft tijdens beide workshops “de kop opsteken”.

Het onzekere loslaten
Dat veranderen niet vanzelf gaat, blijkt uit de opbrengst die aan het einde van de eerste sessie wordt gedeeld. Loslaten stond centraal, uit het verhaal van Patrick hadden we al meegenomen dat het loslaten an sich niet zo moeilijk is, maar dat mensen graag behouden wat ze hebben. Onzekerheid over wat er in de plaats komt als je iets loslaat, maakt dat veranderen niet vanzelf gaat.

Van bonobo-aap naar multidisciplinaire samenwerking
Het triade-model van Poiesz geeft in de tweede ronde richting aan het gesprek over verandering, gedrag en persoonlijk P1050303.pngleiderschap. Een van de deelnemers geeft na afloop aan dat zo’n model helpt om richting te geven aan een gesprek. In de dagelijkse praktijk wordt dat amper toegepast. Een model helpt om met elkaar over rollen, taken en leiderschap te praten. Een andere deelnemer kwam tot het inzicht dat coalities vormen zoals de bonobo-apen doen haar kan helpen om tot multidisciplinaire samenwerking te komen.

Vlooien en leiderschap
De voorbeelden van soorten leiderschap onder apen inspireerden de deelnemers om eens na te denken over hoe dat persoonlijk leiderschap anders ingevuld zou kunnen worden. “Ik zou best wat explicieter mogen zijn”, “Leiderschap moet je organiseren”, “Consensus is niet altijd de beste weg, duidelijkheid helpt een team vooruit”, “Meer taken in multidisciplinaire samenwerking organiseren”, “Door te vlooien geef je aandacht en dat doet mensen goed”, zijn opmerkingen die de workshopdeelnemers deelden nadat ze in tweetallen hun veranderopgave hadden besproken.

Een opdracht die kan helpen om bewust te zijn van je eigen positie en die van anderen is  bijvoorbeeld het tekenen van een boot. Als je dat aan een groep vraagt, tekent een ieder vanuit zijn perspectief een bepaalde boot. Dit kan een zeilboot zijn, een cruiseschip, een speedboot of een roeiboot. Waar de boot zich bevindt kan ook verschillend zijn: op open zee, aan wal of op rustig vaarwater. Is er een kapitein op de boot of niet? Het op deze manier visualiseren van de opdracht ‘teken een boot’ in relatie tot hoe je je voelt, kan je helpen je positie van een afstand te bekijken en samen met een ander het gesprek (veilig) daarover te voeren.