Kansrijke Start Noord- en Midden-Limburg: van idee tot groeiende coalitie

Een kansrijke start voor kinderen en ouders in een kwetsbare situatie. Daar maken de partijen die verbonden zijn aan Kansrijke Start Noord- en Midden-Limburg (NML) zich hard voor. Samen spannen ze zich in om kinderen in de regio een gezonde start te geven tijdens de eerste 1.000 dagen van hun leven. De gezondheid van een kind in die eerste 1.000 dagen is namelijk een belangrijke voorspeller van mentale en fysieke problemen op latere leeftijd. In december vorig jaar tekenden de eerste 27 partijen het convenant waaronder partijen uit het medisch domein, het sociaal domein, de veertien gemeenten in Noord- en Midden-Limburg en provincie Limburg. Met de 27 handtekeningen werd de coalitie Kansrijke Start NML geboren. Januari dit jaar werd ook het actieprogramma gelanceerd dat met meer dan 200 professionals, projectleiders en bestuurders tot stand is gekomen. Programmamanager Jurjen Scharten is vanaf het begin de kwartiermaker van Kansrijke Start NML. Een rol waar hij samen met Robuusters Marieke Cloosterman en Lianne van der Wijst invulling aan geeft. Samen hebben zij  de expertise en competenties die nodig zijn bij een veelzijdige samenwerking en beweging als Kansrijke Start. Het team zag een eerste idee uitgroeien tot een groeiende coalitie waar inmiddels meer dan 80 organisaties aan verbonden zijn.

De vijf hoofdthema's uit het actieprogramma Kansrijke Start NML.

De mens centraal

In september 2018 gaf VWS het startschot voor het landelijke actieprogramma Kansrijke Start. Zuid-Limburg was hiervoor een van de eerste pilotprojecten. De Zuid-Limburgse gemeenten hadden de handen ineengeslagen om, in plaats van lokale programma’s in iedere gemeente, een regionaal actieprogramma op te zetten. Een inspiratie voor de Noord- en Midden-Limburgse gemeenten die Robuust vroegen hen te begeleiden. Een brede regionale coalitie vormen tussen partijen uit het publieke, sociale en medische domein was de opdracht die programmamanager Jurjen Scharten kreeg als kwartiermaker van Kansrijke Start NML. Een sterke coalitie zodat partijen niet ieder vanuit hun eigen organisatie, maar zich gezamenlijk kunnen inzetten voor kinderen en ouders in een kwetsbare situatie. De mens centraal zetten in plaats van het zorgsysteem.

Groeiende coalitie

Het idee van een regionaal programma in Noord- en Midden-Limburg voor Kansrijke Start was er. Maar hoe kom je van een idee tot een regionale coalitie en een concreet actieprogramma? Jurjen: “We zijn begonnen met in kaart te brengen welke partijen allemaal betrokken zijn bij  kinderen en ouders in een kwetsbare situatie tijdens de eerste 1.000 dagen. Daar zijn we gesprekken mee gaan voeren over wat zij belangrijk vinden en waar zij tegen aan lopen. Met de veertien gemeenten in de regio en verschillende organisaties uit het sociaal en medische domein zoals verloskundigenpraktijken, kraamzorgorganisaties en jeugdhulporganisaties zijn we gestart. Vanuit deze groep zijn we verder gaan bouwen aan de coalitie. We organiseerden bijeenkomsten om de urgentie voor het onderwerp te vergroten, input op te halen en vooral om mensen aan elkaar te verbinden. Iedereen die wilde komen, was welkom. De energie en het enthousiasme van de betrokkenen zorgden dat de coalitie bleef groeien en dat we spontaan door organisaties gebeld en gemaild werden of ze mee konden doen. Inmiddels zijn er meer dan 80 organisaties betrokken en blijven nieuwe organisaties zich melden. Hiermee hebben we echt een beweging in gang gezet.”

Gedeelde motivatie

Tijdens de bijeenkomsten en de vele gesprekken werden de knelpunten in de regio opgehaald die de basis vormen voor de vijf hoofdthema’s van het gezamenlijk opgestelde actieprogramma. Een uitdagend proces door de hoeveelheid betrokken partijen die allemaal hun eigen perspectief, ervaringen en ideeën inbrengen. “Wij zijn altijd op zoek naar waar mensen hun energie in willen stoppen. Dat kan bij iedereen anders zijn, zolang er maar een gemene deler is die voor verbinding zorgt.”, zegt Jurjen. “Bij Kansrijke Start NML is die gemene deler duidelijk: iedere professional, projectleider en bestuurder wil het beste voor kinderen in een kwetsbare situatie. De verhalen uit de praktijk raken mensen echt. Deze sterke gedeelde motivatie is denk ik ook de succesfactor van Kansrijke Start NML en de reden waarom we in een relatief korte tijd een coalitie hebben kunnen vormen die samen een actieprogramma heeft opgezet.”

De volgende stap

De lancering van het actieprogramma vormt de start van een nieuwe fase: de uitvoeringsfase. Waar vorig jaar de focus vooral lag op partijen bij elkaar brengen en het gesprek met elkaar aangaan, verschuift de focus nu naar het uitvoeren van de acties uit het actieprogramma. Verschillende werkgroepen, waarin de betrokken organisaties zitting nemen, gaan de komende maanden bepalen hoe ze de acties in praktijk gaan brengen. Daarnaast zetten we in op het verbreden en verder brengen van initiatieven die er al zijn in de regio. Zoals ‘Nu Niet Zwanger’, ‘Voorzorg’ en ‘Centering Pregnancy’. Jurjen: “Vanuit Robuust gaan we organisaties hierbij begeleiden en de grote lijnen van het proces uitzetten. De organisaties zelf zijn aan zet om te bepalen hoe ze de acties gaan uitvoeren en deze te koppelen aan initiatieven die er al zijn in de regio. Samen gaan ze de eerste stapjes zetten, vallen, weer opstaan en ervan leren.”